Czy da się kupić dzieciom szczęście? Polscy rodzice próbują.
Rok Edukacji Ekonomicznej to okazja, aby sprawdzić, jak w polskich domach wygląda socjalizacja finansowa dzieci między 7. a 12. rokiem życia. Wyniki badania Santander Bank Polska są zaskakujące. Niemal ¾ badanych rodziców (74 proc.) wskazało, że to na nich przede wszystkim spoczywa odpowiedzialność za edukację finansową dzieci. Co drugi (51 proc.) uważa, że to zadanie szkoły. Niemal tyle samo (49 proc.) wskazuje, że to państwo powinno dbać o wiedzę dzieci o finansach. Natomiast 2/5 badanych (43 proc.) twierdzi, że jest to rola instytucji finansowych. – Rodzice czują się odpowiedzialni za edukację finansową swoich dzieci, ale często nie są pewni swojej wiedzy. Dorośli surowo oceniają swoją wiedzę o finansach – przeciętnie na trzy z plusem. Na szczęście, szczególnie w Internecie, można znaleźć wiele informacji, które pomogą rodzicom w edukacji dzieci i młodzieży. Trzeba jednak korzystać ze sprawdzonych źródeł, od wiarygodnych partnerów. Santander Bank Polska przygotował takie materiały i można je znaleźć na stronie finansiaki.pl – mówi Agnieszka Glińska-Pytlarz z Santander Bank Polska, odpowiedzialna za projekt Finansiaki. Edukacja finansowa ważna, ale nie kosztem samopoczucia Większość rodziców (76 proc.) uważa, że edukacja ekonomiczna dzieci to nic trudnego, a 60% twierdzi, że jest to dla nich przyjemność. Motywacje do dzielenia się wiedzą są różne. Najczęściej to chęć zabezpieczenia dzieci przed biedą i trudnościami finansowymi (76 proc.) i pragnienie, aby miały one lepszy start w dorosłość niż rodzice (69 proc.) Świadomość, że inni rodzice uczą swoje dzieci, motywuje do działania 60 proc. badanych. Ponad 90 proc. respondentów przyznaje, że dzieci interesują się rodzinnymi finansami – pytają o sytuację finansową rodziny, zarabianie pieniędzy i zakupy. Polscy rodzice w kwestii finansów przejawiają jednak dużą pobłażliwość. Blisko 4/5 badanych (78 proc.) spełnia niemal wszystkie prośby i zachcianki dziecka. Mowa tu o kupnie zabawek czy innych produktów dostarczających rozrywki. Niewiele mniej, bo 77 proc. rodziców daje dziecku pieniądze zawsze, gdy o nie poprosi. Aż 70% podopiecznych dostaje tyle pieniędzy, że może pozwolić sobie na wszystko, czego zapragnie. – Taką postawę może tłumaczyć fakt, że większość́ badanych rodziców uważa pieniądze za źródło szczęścia (86 proc.), a zdobywanie ich za centralny element życia. Co więcej, są przekonani, że jest to miara sukcesu (80 proc.). Z badania wynika, że podziwiamy osoby, które posiadają duży majątek (72 proc.). Wskaźniki te składają się na postawę materialistyczną, która jest wyraźnie obecna w dzisiejszym społeczeństwie. Dzieci, które zawsze dostają to, czego chcą, nie wiedzą, czym jest ograniczony budżet i mają trudność ze zrozumieniem wartości pieniądza. W efekcie brak im podstawowych umiejętności i nawyków związanych z oszczędzaniem, co może prowadzić do problemów finansowych w dorosłym życiu. Dlatego ważne jest, by już od najmłodszych lat kształtować u dzieci poprawne zrozumienie wartości pieniądza i przekonanie, że źródeł szczęścia i sukcesu życiowego warto szukać poza materialnymi dobrami – wyjaśnia Katarzyna Sekścińska, doktor habilitowana nauk społecznych w zakresie psychologii z Uniwersytetu Warszawskiego. Pieniądze odgrywają ważną rolę w życiu codziennym, a związane z nimi emocje mogą wpływać na relacje rodzinne. Niemal 80 proc. rodziców przyznaje, że odczuwa silne emocje związane z pieniędzmi, 72% te negatywne przenosi na innych człoków rodziny. Ponad 70 proc. badanych denerwuje się z powodu pieniędzy. Niemal 60% rodziców przyznaje, że kłóci się w domu o pieniądze. Skarbonka uczy kolejne pokolenia zarządzania finansami Niemal 70 proc. rodziców deklaruje, że świadomie edukuje swoje dzieci na temat finansów. Jak to robią? Najpopularniejsza jest nauka oszczędzania przy użyciu skarbonki (86 proc.). Ponad połowa rodziców wskazała, że dzieci mogą odkładać środki na ich koncie. Nieco ponad 2/5 badanych zadeklarowało, że ich dzieci mają własne konta bankowe (44 proc.) i korzystają z aplikacji bankowych (42 proc.). – Badanie wskazuje na rosnącą potrzebę edukacji finansowej dzieci, m.in., ze względu na rozwój nowych technologii. Choć większość rodziców ma tego świadomość, czasem brakuje im odpowiednich narzędzi. Skarbonka to symbol i wciąż najpopularniejsze narzędzie do nauki oszczędzania i zarządzania finansami osobistymi. Dzieci powinny jednak uczyć się też korzystać z aplikacji bankowych i poznawać związane z tym zasady bezpieczeństwa – podkreśla dr Agata Trzcińska z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, konsultantka merytoryczna projektu Finansiaki. O badaniu: Badanie, na zlecenie Santander Bank Polska z udziałem ogólnopolskiej próby 1013 polskich rodziców dzieci w wieku 7-12 lat, zostało zrealizowane techniką CAWI na Ogólnopolskim Panelu Badawczym Ariadna w maju 2024 roku.
Rok Edukacji Ekonomicznej na EKF 2024: Skuteczna edukacja ekonomiczna, niezależnie od jej formy, musi być oparta o szkoły i nauczycieli
Przy budowie długofalowej strategii działań edukacyjnych w Polsce, niezależnie od formy przekazywania wiedzy, niezbędny będzie udział w tych działaniach szkół i nauczycieli. Sektor bankowy jest gotowy na wsparcie każdej inicjatywy, która pomoże skutecznie edukować wszystkie grupy społeczne, stwierdzili uczestnicy debaty pt. „Rekomendacje sektora bankowego dla systemowych rozwiązań edukacyjnych – wnioski z lat praktyki i doświadczeń”, która miała miejsce podczas Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie. Wiceprezeska Związku Banków Polskich Agnieszka Wachnicka, która poprowadziła debatę, zwróciła uwagę, że sektor bankowy stoi często przed zarzutem skierowanym do banków prowadzących działalność edukacyjną, że jest to działanie realizowane w celu wychowywania sobie lojalnych klientów. „Jak z tym mamy się zmierzyć i czy ta edukacja bez sektora bankowego byłaby możliwa i kompletna? – zapytała prelegentów. „Czy edukacja mogłaby się odbywać bez banków? Moim zdaniem absolutnie nie. To, co najważniejsze to przede wszystkim wiarygodność i pokazanie pewnych ról. My z perspektywy banku największe kompetencje mamy oczywiście w finansach i na tym powinniśmy się koncentrować. Nie zakładamy, że będziemy u siebie budować kompetencje edukacyjne. Nie będziemy kształcić trenerów czy coachów, którzy będą realizować te działania. My będziemy budować wiarygodność poprzez działania z partnerami – powiedział Rafał Borkowski, Zastępca Dyrektora Departamentu Marketingu Bankowości Detalicznej, mBank S.A. Dodał, że najlepszym tego przykładem jest współpraca z Warszawskim Instytutem Bankowości (WIB) przy programie „Porwani przez ekonomię”. „My dajemy wsad merytoryczny, ale to jak to będzie przekazane młodzieży, to już nie jest nasza rola. Pracujemy z metodykami, nauczycielami, którzy na bazie naszych materiałów przygotowują lekcję tak, żeby była ona ciekawa, atrakcyjna, aby młodzież chciała się zaangażować – powiedział Borkowski. Joanna Dymna-Oszek, Prezeska Fundacji ING Dzieciom stwierdziła natomiast, że ich pracownicy w Banku ING bardzo chcą się angażować i bardzo chcą współtworzyć takie materiały edukacyjne „oczywiście wspólnie z metodykami”. „Moim zdaniem istotna jest forma w jakiej będziemy przekazywać tę wiedzę. Mamy różne projekty, które mogą się wydawać kontrowersyjne jak np. jeden z programów realizowany jest przy udziale Robloxa (platforma internetowa do tworzenia gier). Być może część rodziców może źle to odbierać, ale skoro nasze dzieci i tak korzystają z tych programów, to warto spróbować poprzez takie platformy dotrzeć do nich z odpowiednią edukacją. Mamy tam bowiem takie komponenty jak, edukacja finansowa, czy cyberbezpieczeństwo czyli jak zachować się w sieci. Realizujemy także projekty wspólnie z fundacją GPW, czy z WIB” – powiedziała Joanna Dymna-Oszek. Marzena Atkielska, Prezeska Fundacji Santander Bank Polska zwróciła uwagę na dostosowywanie działań edukacyjnych prowadzonych przez sektor bankowy do oczekiwań samych zainteresowanych. „Zaczęliśmy pytać młodych ludzi w jaki sposób oni chcą, abyśmy im przekazywali wiedzę ekonomiczną. Przy wszystkich tych wspaniałych rzeczach książkowych i innych, jest też ta szybkość, że oni chcą teraz, natychmiast, i do tego przymierzamy się w roku edukacji ekonomicznej – podkreśliła Marzena Atkielska. Czy rozmowa o pieniądzach w domu to nadal temat tabu? „Fundacja Banku Millennium od 2016 roku prowadzi program edukacji skierowany wyłącznie do dzieci w wieku przedszkolnym. Dzięki temu programowi mamy także kontakt z ich rodzicami. Tworząc ten program przeprowadziliśmy badanie opinii na grupie rodziców, którzy właśnie wychowują dzieci w wieku przedszkolnym. Okazuje się, że dla nich kwestia edukacji dzieci w tak młodym wieku jest bardzo istotnym tematem. Chcą, żeby dzieci rozwijały się w tym kierunku i chcą jako rodzice w tej edukacji uczestniczyć” – powiedziała Iwona Jarzębska, Prezeska Fundacji Banku Millennium, Dyrektor PR Banku Millennium. Jak podkreśliła prawie 70 procent rodziców zadeklarowało podczas badania, że rozmawia w domu z dziećmi na tematy finansowe. „W badaniu rodzice pozytywnie również wypowiadali się o Krajowej Strategii Edukacji Finansowej mając nadzieje, że będzie ona obejmować młodsze dzieci, a także fakt, że rodzice chcą aktywnie w tej edukacji uczestniczyć. Od 2016 roku nasza fundacja przeprowadziła ponad 3000 warsztatów i przeszkoliła 70 tysięcy dzieci i na tej bazie formułujemy pewne wnioski i nasze rekomendacje do programu” – dodała prezes Iwona Jarzębska. Wiceprezeska ZBP, Agnieszka Wachnicka zwróciła uwagę, że najlepsza strategia edukacji ekonomicznej nie będzie skuteczna bez dobrze przygotowanych nauczycieli. „W ramach wdrażania nowego przedmiotu Biznes i Zarządzanie, Warszawski Instytut Bankowości bardzo mocno się włączył w wsparcie dla nauczycieli, którego ‘de facto’ zabrakło i nadal są pewne problemy. Spotkaliśmy się z ponad 3000 nauczycieli i będzie nam bardzo ciężko skutecznie ich wszystkich przygotować ze względu na brak u nich podstaw ekonomicznych. Absolutnie musi być wsparcie dla polskich szkół i nauczycieli w tym względzie. Widzimy tutaj dużą rolę Ministerstwa Finansów, które właśnie chce bardzo pomóc” – powiedział Waldemar Zbytek – Prezes Fundacji Warszawski Instytut Bankowości oraz Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego REE 2024. Krajowa Strategia Edukacji Finansowej a jej wdrożenie „Strategia jest wpisana w jeden z najważniejszych punktów obchodów Roku Edukacji Ekonomicznej. Ale tam jest jeszcze bardzo ważny punkt, że nie tyle jej uchwalenie, co samo wdrożenie jest kluczowe. Znamy bowiem przykłady w Europie, gdzie zostało to uchwalone, a po 3 latach się okazało, że nikt z tym nic nie zrobił” – zwrócił uwagę prezes Waldemar Zbytek. W jego ocenie przy odpowiednim wsparciu edukacja ekonomiczna powinna rozpoczynać się przynajmniej już od szkoły podstawowej, gdzie „mamy wielką lukę”. „Proszę zwrócić uwagę, że matura z przedmiotu Biznes i Zarządzanie będzie jedynym przedmiotem nie mającym konsekwencji żadnego przedmiotu w szkole podstawowej. Szkoła średnia to już jest za późno, żeby budować podstawy. Bardzo mocno obecnie współpracujemy – bo jest pewna iskierka nadziei – żeby już w szkole podstawowej rozwinąć pewną podstawową wiedzę” – powiedział także prezes Waldemar Zbytek. Dodał, że istotne jest również wsparcie dla obecnych nauczycieli, ale także tych, którzy dopiero są na studiach i są w tym temacie prowadzone rozmowy z rektorami. „Co jest celem tych wszystkich naszych działań? Kluczowym elementem moim zdaniem jest przedsiębiorczość, w tym najszerszym zakresie. W tym zmieniającym się świecie, gdzie wiedza jest łatwo dostępna, a jeszcze szybko się zmienia, to właśnie ten aspekt wydaje się kluczowy. Bez przedsiębiorczości nie będzie bowiem rozwoju gospodarczego. Poza tym, tej przedsiębiorczości bez udziału nauczycieli nie będziemy mieli i to jest fundament wszystkich działań, które wspólnie realizujemy w różnych miejscach” – podkreślił prezes Fundacji Warszawski Instytut Bankowości. Fałszywe treści w sieci Zdaniem prezesa Waldemara Zbytka jeżeli młodzi Polacy otrzymają podstawy ekonomiczne odpowiednio wcześnie, to będą potrafili odróżnić pewne fałszywe treści przekazywane przez niektórych influencerów w sieci. „Oczywiście pewnych rzeczy związanych z influncerami nie jesteśmy w stanie przeskoczyćNie chodzi jedynie, aby przyszedł ekspert i przekazał teorię, ale także, żeby zachęcił do realizacji ciekawych zadań, wykorzystał np. gry planszowe, gdzie młodzież musi działać w pewnych grupach. Stworzyliśmy taką grę planszową Liderzy w Europie z którą jeździmy po całej Polsce i gramy z młodzieżą ucząc ich odpowiednich postaw. Jest to, ta atrakcyjność, której od nas oczekują uczniowie. Przy okazji mamy bardzo wiele zgłoszeń od szkół, aby do nich przyjechał ekspert z banku i porozmawiał z uczniami” – powiedziała prezes Marzena Atkielska. Rafał Borowski z mBanku również zwrócił uwagę, że niektórzy młodzi ludzie czerpią swoją wiedzę finansową wyłącznie z kanałów społecznościowych. „Z jednej strony internet stał się „śmietnikiem”, ale z drugiej strony jest to bardzo dobre narzędzie, które można wykorzystać w innych działaniach. Z mojej perspektywy myślę, że należy iść szerokim frontem. Raz, żeby nauczyć dzieci umiejętności oddzielania prawdy od fałszu, a z kolei w szkole, gdzie dzieci spędzają mnóstwo czasu, należy wesprzeć nauczycieli, aby w sposób atrakcyjny potrafili przekazywać tę wiedzę. W przypadku banków to mogą one przedstawiać proste przekazy w formie kampanii informacyjnych np. tych dotyczących cyberbezpieczeństwa” – powiedział Rafał Borkowski. Edukacja seniorów a rozwój sztucznej inteligencji „Coraz więcej seniorów korzysta z usług cyfrowych choć nie zawsze część z nich ma do tego odpowiednie kompetencje. Poza tym jest to też grupa, które ulega pewnym wpływom, które mogą bardzo źle się dla nich kończyć. W jaki sposób możemy pomóc tej części społeczeństwa? –
Rok Edukacji Ekonomicznej na EKF 2024: Aktywna rola państwa jest potrzebna w edukacji ekonomicznej Polaków
Potrzebne są zmiany systemowe, które przy wsparciu fundacji, organizacji branżowych i instytucji finansowych wypełnią lukę w edukacji ekonomicznej Polaków. Do tego potrzebne są nie tylko nowe przedmioty w szkołach i dobre podręczniki, ale także odpowiednie przygotowanie nauczycieli, stwierdzili uczestnicy debaty pt. „Rozwój gospodarki a luki w edukacji ekonomicznej – kredyt “bez pokrycia” dla kolejnych pokoleń?”, która miała miejsce podczas Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie. Dr hab. Katarzyna Sekścińska z Uniwersytetu Warszawskiego, która jest także koordynatorką zespołu roboczego ds. badań i analiz Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 (REE), podczas wprowadzenia do debaty przedstawiła wyniki badań przeprowadzonych w ramach programu REE wspólnie z Santander Bank Polska pt. „Socjalizacja ekonomiczna w Polskich domach”. „Ogólny wskaźnik emocjonalnego podejścia do pieniędzy pokazuje, że polscy rodzice mają raczej negatywny emocjonalnie stosunek do pieniędzy” – powiedziała Katarzyna Sekścińska. Według niej, to jakie rodzice mają podejście do pieniędzy ma wpływ również na późniejsze zachowanie dzieci. „Rodzice wskazują, że edukacja ekonomiczna dzieci jest ważna (prawie 70 procent), ale nie pilna (57 procent). Jednocześnie informują, że ta edukacja jest niełatwa, ale większość odpowiada, że jest koniecznością i raczej jest przyjemnością na czym warto więc tę edukację ekonomiczną budować” – powiedziała dr hab. Katarzyna Sekścińska. Gospodarka a edukacja Przewodniczący Komitetu Honorowego REE 2024 Krzysztof Pietraszkiewicz, który poprowadził debatę, zwrócił uwagę, że zarówno świat jak i Polska stoją przed wieloma wyzwaniami o różnym charakterze i istotne jest, aby Polacy wiedzieli na co zwracać szczególną uwagę. „Jesteśmy po kolejnych wyborach i możemy powiedzieć, że nie jest źle. Ale, coraz większą rolę odgrywa populizm. I to niestety także populizm gospodarczy i myślę, że to jest najważniejsze wyzwanie które przed nami stoi – czyli walka z tym populizmem. Ale walka, właśnie przez edukację. I to muszą być rozwiązania systemowe, gdyż jak już student pojawi się na studiach to jest za późno na taką edukację. Ona musi wystąpić znacznie wcześniej” – powiedział podczas debaty prof. dr hab. Piotr Wachowiak, Rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Według profesora Wachowiaka, „musimy uzmysłowić wszystkim, że populizm to jest zła droga, krótkofalowa, a nie długofalowa i nie daje nam pełnych możliwości rozwojowych”. „Druga rzecz na którą chciałbym zwrócić uwagę to są inwestycje. My dużo mówimy o konsumpcji, ale ona nie daje nam takich możliwości rozwojowych jak właśnie inwestycje. Mam na myśli inwestycje zarówno w siebie jak i w gospodarkę, bo z tym w Polsce mamy pewien problem i nie są one cały czas na zadowalającym poziomie” – dodał prof. dr hab. Piotr Wachowiak. Systemowe działania na rzecz szerszej edukacji Monika Wojciechowska, Pełnomocniczka Ministra Finansów ds. strategii edukacji finansowej zwróciła uwagę, że jednym z celów i zadań resortu jest właśnie edukacja finansowa. „Jeżeli chodzi o systemowe działania to początkowo włączaliśmy się we wszelkie inicjatywy edukacyjne jakie pojawiały się na rynku. Bardzo aktywnie, bo od około 2017 roku współpracujemy z Ministerstwem Edukacji Narodowej przy wszelkich pracach nad podstawą programową. Dzięki tej współpracy za trzy lata nowy przedmiot Biznes i Zarządzanie będzie można wybrać na maturze – powiedziała Monika Wojciechowska. Trendy i słabość edukacji ekonomicznej Polaków „W mojej ocenie i jest to moja prywatne zdanie, to Polacy są dobrze wyedukowani. Od kilkunastu lat samodzielnie, albo z innymi organizacjami jak np. z fundacją Think! czy współpracując z Warszawskim Instytutem Bankowości przeprowadzamy badania, których wyniki można różnie interpretować. Według mnie społeczeństwo polskie jest bardzo dobrze wyedukowane ekonomicznie. Jeżeli bowiem prawie 25 procent Polaków deklaruje posiadanie inwestycji, to jest to bardzo dobra informacja dla mnie. Z kolei jeżeli 1/3 spłaca na granicy tego co jest w stanie spłacać, to można powiedzieć, że nie są dobrze wyedukowani – powiedział Paweł Zegarłowicz, Prezes Zarządu Fundacji City Handlowy im. Leopolda Kronenberga. Dodał, że są również inne dane pokazujące, że wielu spośród Polaków chce oszczędzać. „Jeżeli 70 procent Polaków ma świadomość, że warto oszczędzać, to biorąc pod uwagę tych kilkanaście lat naszych badań to jest duży wzrost i jest to bardzo dobra informacja. Uważam więc, że Polacy są dobrze wyedukowani tylko trzeba by głębiej sprawdzić jakie są przyczyny, dlaczego tak czy inaczej się Polacy zachowują – podkreślił Zegarłowicz. Krzysztof Pietraszkiewicz zwrócił uwagę, że takie badania wielokierunkowe, przeprowadzane systematycznie są w Polsce bardzo potrzebne. Edukacja ekonomiczna a decydenci „Istotne jest, aby sędziowie, doradcy prawni, urzędnicy, przedstawiciele mediów czy posłowie posiadali odpowiednią wiedzę ekonomiczną i żeby chcieli te wiedzę stosować. Wydaje się, że w praktyce różnie to jednak wygląda” – powiedział Krzysztof Pietraszkiewicz. „Jest stosunkowo trudno przebić się z podstawowymi fundamentami jeżeli chodzi o wiedzę ekonomiczną w zakresie funkcjonowania produktów bankowych. Niestety, jeżeli patrzymy przez pryzmat kredytów walutowych to na podstawie badań jakie były przeprowadzone wynika, że bardzo wielu decydentów począwszy od posłów po sędziów to są osoby, które same zaangażowane są w produkty finansowe. Na przykład w zeszłej kadencji Sejmu to na 460 posłów około 260 posiadało kredyty walutowe. Tu kryje się więc odpowiedź na pytanie dlaczego Polska jako jedyny kraj w Europie Środkowo-Wschodniej nie przyjął żadnej legislacji w obszarze dotyczącym rozwiązania systemowego tego problemu” – powiedział dr Tadeusz Białek, Prezes Związku Banków Polskich i Przewodniczący Komitetu Programowego REE 2024. Jak dodał dr Tadeusz Białek podobna sytuacja jest w przypadku sędziów orzekających w sądach w sprawach dotyczących kredytów walutowych. „Jest to więc praca organiczna. Ja podałem przykład kredytów frankowych, bo jest on bardzo wyrazisty, ale jednocześnie jest w tym też dużo populizmu, o którym wspomniał profesor Wachowiak. (…) Pojawia się pewien brak odpowiedzialności, a przecież system bankowy jest takim krwiobiegiem gospodarki, bo 80 procent finansowania pochodzi właśnie z tego sektora. Jeżeli nie będzie się tego sektora poważnie traktować, to możemy zapomnieć, aby nasza gospodarka rozwijała się w takim tempie w jakim byśmy oczekiwali” – podkreślił dr Białek. Kredyty, pożyczki a edukacja ekonomiczna Wiceprezes Zarządu BIG InfoMonitor Paweł Szarkowski zwrócił uwagę, że z punktu widzenia problemów jakie się pojawiają, to wydaje się, że obecna sytuacja jest dobra, a wszystkie produkty kredytowe mają stabilną i dobrą jakość. „Jeżeli jednak popatrzymy na przeterminowane zobowiązania powyżej 60 dni to sytuacja nie wygląda już tak „różowo”. Po kwietniu tego roku możemy powiedzieć, że mieliśmy rekord na poziomie 86 mld zł takich zobowiązań i był to wzrost o 7 procent licząc rok do roku – powiedział Szarkowski. Dodał, że według jednego z ostatnich badań 4 na 10 ankietowanych wskazało, że oszczędzanie na ten rok będzie dla nich priorytetem. „Mamy również najnowsze wyniki z maja tego roku dotyczące maturzystów w kontekście tego jak edukacja ekonomiczna jest dla nich ważna. Okazało się, iż prawie 60 procent przyszłych studentów stwierdziło, że jest to priorytet dla nich i jest to bardzo pozytywna informacja. Poza tym 46 procent osób stwierdziło, że wzięcie pożyczki czy kredytu trzeba bardzo dobrze przemyśleć. Jednak co czwarty badany twierdzi, że skorzysta z kredytu tylko w sytuacji wyjątkowej. Oznacza to, że nie traktują oni usług finansowych jako naturalnego narzędzia wspomagającego życie, a raczej coś czego należy unikać – powiedział Szarkowski. Według niego edukacja finansowa jest, ale pozostaje wiele do zrobienia w kwestii etyki, wychowania czy wręcz moralności. „Z naszych badań wynika także, że brak jest niestety wśród młodzieży podstawowej wiedzy finansowej. Biorąc pod uwagę, to co mówiła pani dr hab. Katarzyna Sekścińska, że są dobre chęci wśród rodziców, ale inna jest potem rzeczywistość” – podkreślił wiceprezes. Prof. dr hab. Piotr Wachowiak podkreślił z kolei różnicę pomiędzy kształtowaniem, a kształceniem. „Co innego znaczy kształtowanie, a co innego kształcenie. Bo może tę wiedzę ekonomiczną mamy, ale co z tego jeżeli nie potrafimy z niej skorzystać, albo korzystamy po swojemu. Po pierwsze, brak pewnych umiejętności związanych chociażby z finansami osobistymi, nie mówiąc już o budżecie państwa. Oprócz umiejętności jest bardzo ważne doświadczenie czyli praca, edukowanie na realnych przykładach” – powiedział prof. Piotr Wachowiak. Zdaniem profesora bardzo ważne jest także w edukacji ekonomicznej kształtowanie pewnych postaw wokół wartości. „Pierwsza wartość to uczciwość. Druga wartość to prawda. Oczywiście w tej złożonej sytuacji, kiedy mamy nierzetelne, nieprawdziwe informacje, bardzo trudno jest dochodzić do prawdy. To my właśnie mamy uczyć dochodzenia do tej prawdy. Trzecia wartość to profesjonalizm. Jakby był profesjonalizm, to nie było by takich decyzji jakie są podejmowane. Czwarta
Kultowa książka „Bankructwo małego Dżeka” wraca na listę lektur szkolnych
Książka „Bankructwo małego Dżeka”, autorstwa Janusza Korczaka, której 100. rocznicę wydania obchodzimy w tym roku została wpisana na listę lektur szkolnych. Decyzja Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczy uczniów w klasach 4-8 szkół podstawowych. Jest to duży sukces m.in. działań realizowanych w ramach trwającego Roku Edukacji Ekonomicznej 2024, którego ustanowienie przez Senat RP, stanowi formę docenienia wysiłków tysięcy osób i instytucji zaangażowanych w popularyzowanie i przekazywanie wiedzy ekonomicznej. Janusz Korczak, wybitny pisarz i pedagog, już w 1924 roku dostrzegł jak istotne jest nauczanie dzieci o wartości pieniędzy, a także o dobrych i złych stronach ich posiadania. Zainspirowany kontaktami z ówczesnym premierem Władysławem Grabskim oraz jego bratem – Stanisławem, który stał na czele resortu edukacji, Korczak napisał powieść „Bankructwo małego Dżeka”. Książka wydana po raz pierwszy 100 lat temu, stała się ulubioną lekturą wielu pokoleń, inspirując młodych czytelników do przedsiębiorczych działań. Wydana w ponad 800 tysiącach egzemplarzy, była i jest cennym narzędziem edukacyjnym. – Ponadczasowa historia Dżeka spisana przez Janusza Korczaka stanowi idealny przykład tego, że o ekonomii i przedsiębiorczości można edukować w przystępny sposób. Korczak w powieściowej formie przybliża naukę o ekonomii i uczy, że przedsiębiorczość to nie tylko pomysły, ale umiejętność działania tak, aby spełniać swoje marzenia. Pomaga zrozumieć jak ważna jest ekonomia i uświadamia, że m.in. zarządzanie pieniędzmi i kreatywność, to umiejętności na całe życie – uważa Waldemar Zbytek, Prezes Fundacji Warszawski Instytut Bankowości i Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Roku Edukacji Ekonomicznej.
Rząd przyjął uchwałę w sprawie polityki publicznej „Krajowa Strategia Edukacji Finansowej. Polityka na rzecz rozwijania kompetencji finansowych”
Strategia określa ogólne ramy w zakresie edukacji finansowej na lata 2024-2030 oraz pierwszy plan jej wdrażania na lata 2024-2026. Powstała w ramach projektu „Opracowanie krajowej strategii edukacji finansowej”, który został zrealizowany ze środków Unii Europejskiej. Celem strategii jest poprawa kompetencji finansowych mieszkańców Polski, które pomogą im w zwiększeniu odporności finansowej i dążeniu do podniesienia komfortu finansowego. Wyznacza ona także strategiczne kierunki działań w obszarze edukacji finansowej, które mają przynieść korzyści całemu społeczeństwu oraz doprowadzić do usunięcia luk i pokonania wyzwań w obszarze edukacji finansowej. Strategia ma za zadanie również zintegrowanie istotnych dla edukacji finansowej interesariuszy i wypracowanie jednolitego rozumienia znaczenia edukacji finansowej. Tym samym Polska dołączyła do ponad 60 krajów i gospodarek świata, które realizują własną strategię na rzecz edukacji finansowej.
REE 2024 na Europejskim Kongresie Finansowym w Sopocie – debata „Rozwój gospodarki a luki w edukacji ekonomicznej – kredyt “bez pokrycia” dla kolejnych pokoleń?”
11 czerwca br. odbyła się debata zorganizowana w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 podczas Europejskiego Kongresu Finansowego 2024 organizowanego w Sopocie. Uczestnikami debaty byli: dr Tadeusz Białek – Prezes Związku Banków Polskich i Przewodniczący Komitetu Programowego REE 2024 Paweł Szarkowski – Wiceprezes Zarządu BIG InfoMonitor prof. dr hab. Piotr Wachowiak – Rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Monika Wojciechowska – Pełnomocniczka Ministra Finansów ds. strategii edukacji finansowej Paweł Zegarłowicz – Prezes Zarządu Fundacji City Handlowy im. Leopolda Kronenberga Debatę moderował: dhc SGH Krzysztof Pietraszkiewicz – Przewodniczący Komitetu Honorowego REE 2024 Wprowadzenie do debaty wygłosiła: dr hab. Katarzyna Sekścińska – Adiunkt na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego i Koordynatorka zespołu roboczego ds. badań i analiz REE 2024 Uczestnicy debaty starali się odpowiedzieć na pytania, które z punktu widzenia badań wiedzy ekonomicznej Polaków są ciągle problematyczne z uwagi na niski poziom wiedzy teoretycznej oraz praktycznej, w tym m.in.: Czy stać nas na niewiedzę? Czy jest alternatywa dla edukacji ekonomicznej? Czy jedynym nauczycielem ekonomii dla przyszłych pokoleń Polaków pozostanie kolejny kryzys? Wśród poruszanych zagadnień dyskutowano także o m.in. Krajowej Strategii Edukacji Finansowej, która obecnie czeka na przyjęcie przez Radę Ministrów. Uczestnicy debaty zgodnie stwierdzili, że bez trwałego, osadzonego w systemie edukacji formalnej, podnoszenia kompetencji obecnych i przyszłych: przedsiębiorców, inwestorów, deponentów, konsumentów, szanse rozwojowe mogą zostać zaprzepaszczone. Debata została zorganizowana w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 podczas Europejskiego Kongresu Finansowego 2024 w Sopocie.
REE 2024 na Europejskim Kongresie Finansowym w Sopocie – debata „Rekomendacje sektora bankowego dla systemowych rozwiązań edukacyjnych – wnioski z lat praktyki i doświadczeń”
W ramach Europejskiego Kongresu Finansowego 2024, Warszawski Instytut Bankowości we współpracy z fundacjami sektora bankowego zorganizował debatę, w ramach której dyskutowano na temat, w jakim kierunku powinna zmierzać edukacja ekonomiczna, która jest niezwykle ważna z perspektywy podmiotów sektora bankowego w Polsce. W debacie wzięli udział: Marzena Atkielska – Prezeska Fundacji Santander Bank Polska Rafał Borkowski – Zastępca Dyrektora Departamentu Marketingu Bankowości Detalicznej, mBank S.A. Joanna Dymna-Oszek – Prezeska Fundacji ING Dzieciom Iwona Jarzębska – Prezeska Fundacji Banku Millennium, Dyrektor PR Banku Millennium Artur Soboń – Członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego Waldemar Zbytek – Prezes Fundacji Warszawski Instytut Bankowości oraz Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego REE 2024 Dyskusję moderowała: Agnieszka Wachnicka – Wiceprezeska Związku Banków Polskich Debata dotyczyła m.in. takich zagadnień: Jak przekonywać nieprzekonanych do „edukacji bankowej”? Co jest istotne przy budowie długofalowej strategii działań edukacyjnych? Jakie formy i narzędzia sprawdzają się najlepiej? Wspominano również dotychczasowe wspólne doświadczenia sektora bankowego w realizacji misji edukacyjnej w ramach największego programu sektorowego w edukacji jakim jest projekt “Bankowcy dla Edukacji”. Podkreślano również rolę otwierania się na inne zagadnienia edukacyjne, które wynikają z rozwoju usług finansowych, jak choćby cyberbezpieczeństwo. Debata została zorganizowana w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 podczas Europejskiego Kongresu Finansowego 2024 w Sopocie.
Ogólnopolska lekcja pt.„Od Grabskiego do Balcerowicza – reformatorzy i architekci ładu gospodarczego” – blisko 9000 uczniów i nauczycieli z całej Polski
Podczas Europejskiego Kongresu Finansowego 2024 w Sopocie, WIB zorganizował kolejną Ogólnopolską Lekcją Online skierowaną do nauczycieli, uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych. Lekcja cieszyła się dużym zainteresowaniem wśród uczniów i nauczycieli. W wydarzeniu uczestniczyło blisko 9000 uczniów z ponad 330 szkół z całej Polski. Tym razem uczniowie w ramach lekcji mieli okazję wysłuchać prof. Leszka Balcerowicza – Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Finansów oraz Prezesa Narodowego Banku Polskiego, założyciela i przewodniczącego Rady think-tanku Forum Obywatelskiego Rozwoju, który to w swojej prelekcji opowiadał o wpływie i reform gospodarczych na życie oraz przyszłość obywateli. Słowo wstępne przed rozpoczęciem lekcji wygłosili (w kolejności zabierania głosu): Lekcja „Od Grabskiego do Balcerowicza – reformatorzy i architekci ładu gospodarczego”, została zorganizowana w ramach specjalnego cyklu ogólnopolskich lekcji online w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej 2024, w których dotychczas wzięło udział tysiące uczniów i nauczycieli z całego kraju.
Ogólnopolska lekcja online „Od Grabskiego do Balcerowicza – reformatorzy i architekci ładu gospodarczego”
Fundacja Warszawski Instytut Bankowości wraz z fundacjami sektora bankowego zaprosili nauczycieli i uczniów starszych klas szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych do udziału w ogólnopolskiej lekcji online „Od Grabskiego do Balcerowicza – reformatorzy i architekci ładu gospodarczego”, która odbyła się 11 czerwca 2024 r. W lekcji uczestniczyło blisko 9 000 uczniów i nauczycieli z ponad 330 szkół z całej Polski. Lekcję poprowadził: Profesor Leszek Balcerowicz – ekonomista, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Finansów, Prezes Narodowego Banku Polskiego. Założyciel i przewodniczący Rady think-tanku Forum Obywatelskiego Rozwoju. W lekcji udział wzięli również: Podczas tej wyjątkowej lekcji prof. Leszek Balcerowicz podzielił się swoim ogromnym doświadczeniem w zarządzaniu największymi wyzwaniami gospodarczymi oraz refleksjami na temat historycznych, jak i współczesnych wydarzeń ekonomicznych w Polsce i na świecie. Opowiedział również o znaczeniu kluczowych reform gospodarczych i ich wpływie na każdego z nas, w tym także uczniów – przyszłych pracodawców, menedżerów, pracowników i polityków. Lekcja odbyła się w ramach obchodów Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 (www.ree2024.pl) oraz Europejskiego Kongresu Finansowego 2024 (www.efcongress.com).
10 000 uczniów wzięło udział w dwóch ogólnopolskich lekcjach online zrealizowanych w ramach projektu BAKCYL
Lekcje poświęcone były zagadnieniom związanym z Unią Europejską. Tematyka nie jest przypadkowa – w końcu w tym roku obchodzimy 20-lecie obecności Polski w UE, a już 9 czerwca ruszymy do urn wyborczych, aby po raz kolejny zagłosować w wyborach do Europarlamentu. „Jakie korzyści dało Polsce członkostwo w Unii Europejskiej?” – tak brzmiał tytuł pierwszej lekcji, którą poprowadził prof. Witold Orłowski, a jego gośćmi byli Witold Naturski – dyrektor Biura Parlamentu Europejskiego w Polsce oraz Waldemar Zbytek – Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Roku Edukacji Ekonomicznej 2024. Uczniowie mieli też okazję wysłuchać nagrania, które Marszałek Senatu – Małgorzata Kidawa-Błońska przygotowała specjalnie z tej okazji. W trakcie lekcji Profesor Orłowski wyjaśnił uczniom dlaczego powstała Unia Europejska i dlaczego Polska nie była jej członkiem od samego początku. W trakcie lekcji poruszone zostały też tematy dotacji unijnych, tego dlaczego Polska otrzymuje pieniądze z budżetu UE i jakie to daje efekty. Uczniowie dowiedzieli się także: Podczas drugiej lekcji pt. „Unia Europejska – rozmowy o przyszłości”, którą poprowadził dr Bartłomiej E. Nowak – Team Europe Direct, Akademia Finansów i Biznesu Vistula poruszone został takie zagadnienia, jak:
