Rada Ministrów przyjęła Krajową Strategię Edukacji Finansowej. Dokument określa ogólne ramy w zakresie edukacji finansowej na lata 2024-2030. Wraz ze Strategią rząd przyjął także plan jego wdrażania na trzy lata.
Polska przyjmując Krajową Strategię Edukacji Finansowej dołączyła do ponad 60 krajów świata, które realizują własne ogólnokrajowe strategie na rzecz edukacji finansowej.
„Wdrażamy dla Polski najlepsze światowe rozwiązania i dobre praktyki w zakresie edukacji finansowej. Dziś podczas Rady Ministrów przyjęliśmy projekt Krajowej Strategii Edukacji Finansowej – wypracowany przez ekspertów. W obliczu rosnącej złożoności procesów gospodarczych, oraz fali nadużyć finansowych efektywna edukacja finansowa jest kluczowa” – powiedział minister finansów Andrzej Domański, cytowany w komunikacie.
Krajowa Strategia Edukacji Finansowej powstała dzięki współpracy Ministerstwa Finansów z ośmioma kluczowymi dla edukacji finansowej instytucjami publicznymi, tj.: Ministerstwem Edukacji i Nauki, Narodowym Bankiem Polskim, Urzędem Komisji Nadzoru Finansowego, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, Giełdą Papierów Wartościowych, Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych oraz Rzecznikiem Finansowym. W tworzenie Strategii zaangażowane były także podmioty prywatne rynku finansowego, organizacje pozarządowe i środowisko naukowe.
Ministerstwo Finansów zwraca uwagę, że wdrożenie Krajowej Strategii Edukacji Finansowej ma za zadanie niwelowanie luk i pokonanie wyzwań w obszarze edukacji finansowej zidentyfikowanych w ramach działań przygotowawczych do jej opracowania. Strategia stanowi fundament, na którym zostanie zbudowane skoordynowane podejście do edukacji finansowej w Polsce, poprzez stworzenie platformy współpracy i wymiany dobrych praktyk pomiędzy interesariuszami w tym sektorze.
Współpraca z instytucjami i plan wdrażania
Dokument określa długoterminową wizję edukacji finansowej w Polsce, jej priorytety strategiczne, grupy docelowe oraz ramy ewaluacji. Sposób realizacji Strategii uwzględnia już istniejące instytucje oraz modele współdziałania w obszarze edukacji finansowej. Zakłada szeroką współpracę organów publicznych, podmiotów rynku finansowego, organizacji pozarządowych i uczelni. Punktem odniesienia w monitorowaniu realizacji działań będzie opracowany zestaw wskaźników w zakresie oczekiwanych rezultatów Strategii.
Pierwszy plan wdrażania Strategii opisuje działania, które w latach 2024–2026 będą wspierać realizację kluczowych priorytetów.
Plan wskazuje grupy docelowe, które wymagają pilnego wsparcia w zakresie edukacji finansowej – pierwsze działania mające na celu podniesienie kompetencji finansowych będą kierowane głównie do następujących grup:
- dzieci, młodzież, ich rodzice/opiekunowie i nauczyciele,
- gospodarstwa domowe o niskich dochodach,
- konsumenci narażeni na nadmierne zadłużenie lub już nadmiernie zadłużeni,
- osoby pracujące, zwłaszcza zbliżające się do wieku emerytalnego,
- migranci, zwłaszcza z Ukrainy.
Przyjęcie Krajowej Strategii Edukacji Finansowej w 2024 roku jest istotnym wkładem wszystkich zaangażowanych w jej powstanie podmiotów, w działania związane z ustanowieniem roku 2024 Rokiem Edukacji Ekonomicznej.
Prace nad Strategią rozpoczęły się w 2021 roku
Prace nad projektem opracowania Krajowej Strategii Edukacji Finansowej (KSEF) rozpoczęły się w październiku 2021 r. Ich dotychczasowymi efektami są raport: „Znajomość zagadnień finansowych w Polsce: znaczenie, dane i oferta edukacyjna” (Financial Literacy in Poland: Relevance, evidence and provision, OECD 2022) i propozycja „Krajowej Strategii Edukacji Finansowej dla Polski” (National Strategy for Financial Education for Poland, OECD 2023).
Eksperci krajowej grupy roboczej wspólnie opracowali wniosek o dofinansowanie z Instrumentu Wsparcia Technicznego UE, który został przyjęty. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) została wybrana jako podmiot świadczący wsparcie techniczne na rzecz projektu.
Polityka publiczna bazuje na propozycji KSEF sporządzonej przez ekspertów z Dyrekcji ds. Finansów i Przedsiębiorstw OECD w ścisłej współpracy z krajową grupą roboczą. W dokumencie w znacznym stopniu wykorzystano wsparcie, wkład merytoryczny i uwagi ekspertów krajowej grupy roboczej oraz wkład Dyrekcji Generalnej ds. Wspierania Reform Strukturalnych (DG REFORM) Komisji Europejskiej. Rekomendacja OECD dotycząca kompetencji finansowych zachęca do opracowywania krajowych strategii na rzecz podnoszenia znajomości zagadnień finansowych, w których uwzględnione zostaną zidentyfikowane krajowe potrzeby i luki w zakresie edukacji finansowej.
W związku z tym krajowa grupa robocza zwróciła się do OECD o pomoc w analizie potrzeb, inicjatyw i interesariuszy w obszarze edukacji finansowej w Polsce oraz, na podstawie wyników tej analizy, wsparcie w opracowaniu propozycji KSEF dla Polski.
Opracowując raport, oparto się na kilku źródłach, w tym na badaniach dostępnych materiałów i danych dotyczących kompetencji finansowych (badaniu kompetencji finansowych wśród osób dorosłych OECD/INFE z 2020 r., ocenie kompetencji finansowych w ramach badania PISA 2020, a także innych badaniach krajowych), wynikach przeglądu opartego na specjalnie utworzonym do tego celu kwestionariuszu inwentaryzacyjnym oraz na wynikach warsztatu, zorganizowanego przez OECD i Ministerstwo Finansów, dla przedstawicieli podmiotów zaangażowanych w edukację finansową w Polsce.
Badanie z wykorzystaniem kwestionariusza inwentaryzacyjnego zostało przeprowadzone w okresie grudzień 2021 r. – styczeń 2022 r. Dostarczyło ono informacji o 97 inicjatywach w zakresie edukacji finansowej realizowanych w Polsce przez 45 podmiotów. Jego wstępne wyniki zostały zaprezentowane podczas warsztatu, który odbył się 15 marca 2022 r. W warsztacie wzięło udział 92 uczestników reprezentujących instytucje sektora publicznego, organizacje branżowe sektora finansowego, organizacje pozarządowe i środowisko naukowe. Podczas warsztatu przeprowadzono też konsultacje i zebrano opinie dotyczące celów, priorytetów i grup docelowych KSEF.
